Tłuszcze są w diecie bardzo potrzebne, ponieważ dostarczają najwięcej energii, cennych kwasów tłuszczowych oraz witamin A, D i E, które się w nich rozpuszczają. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe mają bardzo duży wpływ na funkcjonowanie całego organizmu, w tym skóry. Tzw. zdrowe kwasy tłuszczowe powszechnie występują w dwóch grupach: Omega 3 i Omega 6. Liczne badania pokazują, że to właśnie kwasy tłuszczowe mają bardzo dużą zdolność zmniejszania stanu zapalnego i alergicznego oraz możliwość hamowania odpowiedzi immunologicznej i zmniejszania ostrości przebiegu różnych chorób dermatologicznych, w tym trądziku. Przyczyniają się do wzmocnienia bariery hydrolipidowej, czyli najbardziej zewnętrznej warstwy naskórka, której strukturę przyrównuje się do muru – cegiełkami są ściśle do siebie przylegające komórki skóry, między którymi znajdują się kompleksy lipidów (głównie ceramidów, wolnych kwasów tłuszczowych, steroli i skwalenu). Aż 40% lipidów tworzą ceramidy, które zawierają kwas linolowy – jeden z najważniejszych kwasów NNKT. Jego niedobór prowadzi do przesuszenia skóry, a nawet zwiększa ryzyko wystąpienia schorzeń dermatologicznych, takich jak łuszczyca czy nadmierne rogowacenie naskórka. Ponadto znany jest wpływ tych związków na ogólny stan zdrowia– pomagają obniżyć ciśnienie, zapobiegają chorobom układu krążenia, wspomagają prawidłowe funkcjonowanie serca, wątroby, nerek, gruczołów dokrewnych i innych narządów i tkanek.
Kwasy tłuszczowe omega-6
Kwas omega 6, niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu, występuje głównie w żywności pochodzenia roślinnego. Kwas omega 6 to dobry tłuszcz nienasycony, dobry to znaczy, że dzięki swoim właściwościom potrafi uchronić człowieka przed różnymi schorzeniami. Dlatego tak ważne jest, by dostarczać go do organizmu w codziennej diecie. Do kwasów tłuszczowych omega-6 zaliczamy:
- kwas linolowy (LA),
- kwas gammalinolenowy (GLA),
- kwas arachidonowy (AA/ARA).
Okazuje się jednak, że w codziennej diecie spożywamy znacznie więcej tłuszczów roślinnych niż tych pochodzących z ryb. Co znacznie zaburza proporcje między omega 6, a omega 3.
Źródłem kwasów omega 6 są następujące produkty:
- olej kukurydziany,
- olej słonecznikowy,
- olej sojowy,
- olej rzepakowy,
- olej arachidowy,
- olej sezamowy,
- olej kokosowy,
- olej z pestek winogrona,
- oliwa z oliwek,
- pestki dyni i słonecznika,
- migdały,
- orzechy ziemne,
- awokado.
Mimo dobrego wpływu na zdrowie kwasy omega 6 należy przyjmować z umiarem. Dostarczanie do organizmu nadmiernych ilości może przynieść odwrotne, negatywne skutki i spowodować zmiany miażdżycowe, zakrzepowe, wpłynąć na pracę serca i układu krążenia oraz zaburzyć gospodarkę hormonalną, a także działanie systemu odpornościowego.
Kwasy tłuszczowe omega-3
Wielonienasycony kwas tłuszczowy omega 3 jest dla człowieka niezbędny. Niestety organizm nie jest w stanie wytworzyć go sam, dlatego tak ważne jest, jakie produkty lub suplementy włączamy do naszej diety. Do grupy kwasów omega 3 należą m.in.
- kwas EPA (eikozapentaenowy),
- kwas DHA (dokozaheksaenowy),
- kwas ALA (α-linolenowy).
Kwasy omega 3 występują w produktach, które spożywamy codziennie. Ważne, by wiedzieć, jakie potrawy warto jeść, żeby dostarczać organizmowi tych ważnych składników. Najwięcej kwasów omega 3 znajduje się w rybach morskich, orzechach włoskich, awokado oraz nasionach lnu, rzepaku i soi. Według badań w naszej diecie wciąż jest zbyt mało produktów, które dostarczają kwasów omega 3. Z dziennego zapotrzebowania wynika, że należy przyjmować 1 g na dobę. Dlatego ryby bogate w kwasy omega 3 powinno spożywać się 2 razy w tygodniu. Gdy jednak wybieramy suplementację tranem, ważne by nie przekroczyć tej zalecanej dawki.
Aby tłuszcze te były naprawdę dla nas zdrowe, muszą występować w organizmie w odpowiednich proporcjach – prawidłowa proporcja kwasów Omega 6 do Omega 3 powinna wynosić między 2:1: a 5:1. Jednak często nasza dieta dostarcza nam dużo więcej kwasów Omega 6 – w proporcji nawet 20:1 w stosunku do Omega 3. Duża i długotrwała przewaga kwasów Omega 6 w diecie nie pozostaje obojętna dla organizmu, ponieważ prowadzi do powstawania związków prozapalnych. Trzeba więc pamiętać o odpowiednim uzupełnieniu niedoborów kwasów Omega 3.
mgr kosmetologii Karolina Kępa